در سامانه سنجش ياددهی و يادگيری مؤسسه علامه حلی، دركنار سنجش هوش، شخصيت و رغبت دانش‌آموزان كه به عنوان ورودی‌های سامانه محسوب می‌گردند، سنجش پيشرفت تحصيلی دانش‌آموزان به همراهِ ارزيابی ساير عناصر دخيل در آموزش، به مثابه بازخورد فرايند آموزش، از جايگاه ويژه‌ای برخوردار است.بودجه‌بندي آزمون‌ها
| آزمون‌های سنجش پيشرفت تحصيلی |
|
هدف از برگزاری آزمون‌های سنجش پيشرفت تحصيلی آن است كه دانش‌آموزان همزمان با تحصيل در مدارس و فراگرفتن مطالب جديد، با برنامه‌ای مشخص و با نظم مطالعاتی، به تثبيت دانسته‌های خود پرداخته و به‌طور پيوسته خود را محك بزنند تا نقاط ضعف و قوت خود را شناخته و در جهت تقويت نقاط قوت و برطرف كردن نقاط ضعف اقدامات لازم را انجام دهند. در اين راستا دانش‌آموزان بر مبنای بودجه‌بندی دقيقی كه منطبق بر نظام آموزشی كشور است، حركت می‌كنند و در كنار مطالب درسی‌ای كه دبيران دلسوز مدرسه در اختيار ايشان قرار می‌دهند، برای تقويت بنيه علمی آنها، مؤسسه نيز كتاب‌هايی را تحت عنوان «درس‌نامه» ـ كه با بودجه‌بندی آزمون‌ها هماهنگ می‌باشد ـ در اختيار دانش‌آموزان قرار می‌دهد. در درس‌نامه‌های موسسه آموزشی طلايه داران علامه حلّی، درس‌های مهم آزمون به صورت مختصر و مفيد و به دور از تكرار و از ديدگاهی ديگر و با روشی نو به همراه تمرين‌ها و تست‌های حل شده و نيز آزمونی در انتهای آن تأليف گرديده است. بلافاصله پس از هر آزمون، پاسخ‌نامه تشريحی در اختيار دانش‌آموزان قرار می‌گيرد. كه اين موضوع می‌تواند كمك شايانی به يادگيری مطالب درسی و رفع ابهامات موجود در ذهن آنها نماید. پس از جمع‌آوری پاسخ‌برگ‌ها در محل مؤسسه و تحليل نتايج به كمك نرم‌افزار هوشمند تصحيح آزمون مؤسسه ـ كه به‌طور تخصصی توسط دانش‌آموختگان مدرسه علامه حلی تهران برای اين منظور طراحی گرديده است ـ كارنامه‌های توصيفی در اختيار دانش‌آموزان و دبيران و مديران مراكز قرار می‌گيرد. اين كارنامه‌ها كه در آنها از پرداختن به اطلاعات جزئی و بی‌ارزش به شدت پرهيز شده است، می‌تواند عملكرد دانش‌آموزان را به آنها نشان داده و نقاط ضعف و قوتشان را بازگو كند. سنجش پارامترهای گوناگونی از جمله سطوح مختلف يادگيری دانش‌آموزان (محفوظات اوليه ـ درك مفاهيم ـ ارتباط ميان مفاهيم) و نيز خلاقيت دانش‌آموزان، از ويژگی‌های منحصربه‌فرد كارنامه‌های مؤسسه علامه حلّی است.
در طرح آزمون‌های سنجش پيشرفت تحصيلی علامه حلی، انواع آزمون‌ها بر اساس گروه مخاطبين عبارتند از: الف) آزمون پيشرفت تحصيلي عادي براي كليه دانش‌آموزان در سطوح مختلف با توجه به سطح عمومی دروس در مدارس، آزمون عادی سنجش پيشرفت تحصيلی برای عموم دانش‌آموزان (پايه‌های اول و دوم دبیرستان و دوم و سوم راهنمايی) در نظر گرفته شده است. ب) آزمون پيشرفت تحصيلي پيشرفته براي دانش‌آموزان مستعد براي اين دانش‌آموزان كه داراي استعدادهای فراتر از حد معمول بوده و نيز از پشتكار بيشتری بهره‌مند می‌باشند، لازم است آزمون‌هايی ویژه وجود داشته باشد تا وضعيت پيشرفت آنها در مقايسه با خودشان و نيز ديگر دانش‌آموزان مستعد مشخص گردد. در كنار آزمون‌های عادی موجود كه جوابگوی نيازهای علمی اين عزيزان نيست، سؤالات رياضی و علوم سخت‌تر از حد معمول وجود دارد كه اين دانش‌آموزان با توجه به عملكردشان در آزمون‌های عادی و صلاحديد مديران آموزشی مراكز می‌توانند به آنها نيز پاسخ دهند. برای اين دانش‌آموزان كارنامه‌ای مجزا صادر می‌گردد. ج) آزمون پيشرفت تحصيلي براي دانش‌آموزان مدارس تيزهوشان اين دانش‌آموزان علاوه بر آنكه از استعدادي فراتر برخوردار بوده‌اند، تحت الگوی آموزشی خاص نيز قرار گرفته‌اند و مطالب درسي با عمق بيش‌تري به آنها تعليم داده شده است. به‌طور مثال در اين مدارس براي كار تخصصي‌تر، درس علوم از همان ابتداي دوره راهنمايي به سه درس فيزيك، شيمي و زيست‌شناسي تقسيم شده است. براي اين دانش‌آموزان نيز آزمون‌هاي مجزا درنظر گرفته شده است. د) آزمون آمادگي براي ورود به مدارس تيزهوشان و نمونه معمولا در پايه‌هايي كه در انتهاي آنها تغيير مقطع رخ مي‌دهد، دانش‌آموزان در تكاپوي قبولي در مدارس برتر شهر خود مي‌باشند. از جمله مدارس هدف اين دانش‌آموزان، مدارس استعدادهاي درخشان (تيزهوشان) مي‌باشند. بنابراين براي دانش‌آموزان پايه‌هاي پنجم ابتدايي و سوم راهنمايي، آزمون‌هاي آمادگي براي ورود به مدارس تيزهوشان در نظر گرفته شده است كه با توجه به سوابق كادر مؤسسه كه خود سال‌ها به تدريس در اين مدارس مشغول بوده‌اند و با فضاي آموزشي اين مدارس به خوبي آشنا هستند، شايد اين آزمون‌ها بهترين آزمون‌ها از نظر شباهت به آزمون‌هاي ورودي مدارس تيزهوشان باشد.
براي بازدهي هرچه بيشتر يك آزمون لازم است دانش‌آموزان آمادگي كافي براي آزمون را كسب نمايند. مرحله اول اين آمادگي آن است كه دانش‌آموزان هماهنگ با برنامه‌اي پيش بروند كه اين برنامه منطبق بر نظام مصوب آموزشي كشور باشد. بودجه‌بندي آزمون‌هاي مؤسسه علامه حلي منطبق بر روند آموزشي در مدارس مي‌باشد و در كنار فعاليت‌هاي آموزشي مدرسه و دبيران گران‌قدر، بدون آنكه دانش‌آموز را از جريان آموزشي مدرسه دور نمايد، نظم مطالعاتي خاصي را براي رسيدن دانش‌آموزان به جايگاه واقعي خود ارائه مي‌كند.
پارامترهای مورد سنجش در موفقيت و پيشرفت تحصيلي عوامل گوناگوني تأثيرگذار است كه بايد آنها را به خوبی شناسايي كرد و براي ارتقاي آنها برنامه‌ريزي متناسبي را پياده نمود. آزمون استاندارد آزموني است كه محتواي آن به‌گونه‌اي طراحي شده باشد كه امكان سنجش اين پارامترها را دارا باشد. اين پارامترها عبارتند از: 1- دانسته‌ها و معلومات مرتبط داشتن دانش اوليه و معلومات مرتبط، لازمه ورود به هر زمينه و كسب موفقيت در آن است. 2- درك مطلب يادگيري سطحي مفاهيم و جمع‌آوري صرف معلومات كافي نمي‌باشد، بلكه مفاهيم بايد به صورت ريشه‌اي و عميق در ذهن دانش‌آموزان جا گرفته باشد. 3- توانايي برقراري ارتباط ميان مفاهيم بسياري از مسائل خصوصا مسائل جديد، تركيبي از مفاهيم متعدد است كه براي حل آنها، فرد بايد بتواند ارتباط مناسبي ميان اين مفاهيم مستقل برقرار كند. رويكرد مؤسسه علامه حلي در آزمون‌هاي خود اين بوده است كه با وجود محدودیت‌های آزمون‌هاي تستي، سؤالات به گونه‌اي طرح گردد كه بتوان تا حد امكان موارد فوق را مورد ارزيابي قرار داد. 4- سنجش خلاقيت خلاقيت در افراد مختلف را مي‌توان در موارد متفاوتي جستجو نمود. از آن‌جمله مي‌توان به ارائه راه‌كارهاي مختلف براي حل مسائل، استفاده از مفاهيم متعدد در تحليل يك مسئله، ارائه راه حل‌هاي دور از ذهن، حل مسائل در زماني كوتاه‌تر و ... اشاره نمود. دانش‌آموزان شرکت کننده در آزمون‌های علامه حلي، برای پاسخ‌دهی به بخشي از سؤالات نيازمند برخورد خلاقانه با مسائل می‌باشند، بدين معنا كه معلومات اوليه و درك دقيق مفاهيم علمي مواد اوليه حل آن‌هاست، اما باريك‌بيني و دقت نظر و نگرشي متفاوت لازم است تا بتوان به سؤال پاسخ داد. اين سؤالات علاوه بر سنجش خلاقيت دانش‌آموزان، تمريني مؤثر براي پرورش خلاقيت آنها نيز مي‌باشد.
درس‌نامه
مسئله‌هايي نيز وجود دارد كه در نگاه اول بسيار پيچيده و غيرقابل حل به نظر مي‌رسد، اما براي حل احتياج به مفاهيمي پايه‌اي دارد كه همه دانش‌آموزان آنها را آموخته‌اند. اين مسائل همواره براي دانش‌آموزان خلّاق، جذّاب بوده است و دست و پنجه نرم كردن با چنين مسائلي از تفريحات ذهني اين دانش‌آموزان است! همراهي دانش‌آموزان با درس‌نامه‌ها، آنها را گام به گام حركت مي‌دهد و با تقويت و تثبيت مفاهيم در ذهن آنها، توانمندي ايشان را در حل چنين مسائلي مي‌افزايد كه نمونه‌هايش در درس‌نامه به ميزان كافي وجود دارد؛ در واقع به صورت ناخودآگاه آنها را در مسير مناسبي حركت مي‌دهد كه نهايتاً آنها را از ماشيني براي ثبت اطلاعات، به يك فرد متفكر تبديل مي‌كند و در اين مرحله مي‌توان اطمينان حاصل كرد كه تسلط علمي حاصل گشته است.
بانك سؤالات سؤالات آزمون‌هاي مؤسسه با رويكرد سوق دادن دانش‌آموزان از نگرش سطحي به موضوعات، به سمت درك مفاهيم و مطالعه عمقي مطالب طراحي گرديده است. براي اين منظور غالب سؤالات موجود در بانك سؤالات مؤسسه، توسط گروه طراحي سؤال تاليف گرديده است. مؤسسه تنها به اين مجموعه سؤالات اكتفا نكرده و علاوه بر آن از تمامي منابع مفيد در دسترس بهره جسته است. از جمله اين منابع مي‌توان به موارد زير اشاره نمود: 1. سؤالات مستخرج از آزمون‌هاي بين‌المللي (مانند آزمون استاندارد شده TIMSS و kangaroo) 2. سؤالات مورد استفاده در آزمون‌هاي كشوري (مانند آزمون ABC و آزمون ورودي سازمان ملي پرورش استعدادهاي درخشان) 3. سؤالات استفاده شده در مدارس نمونه كشور (مانند امتحانات طراحي شده توسط دبيران مراكز سمپاد در اين مدارس) از ويژگي‌هاي بانك سؤالات مي‌توان به ساماندهي لايه‌اي سؤالات اشاره نمود. در هر لايه، سؤالات بنا بر شاخص‌هاي گوناگوني تقسيم‌بندي شده است. امكان تركيب لايه‌هاي مختلف اين سامانه، باعث ايجاد نگرش چند بعدي و جامعي نسبت به مجموعه مباحث، نكات و سؤالات براي گروه طراحان مي‌گردد. علاوه بر نظر دبيران طراح سؤال و گروه‌هاي تخصصي ناظر بر طراحي سؤالات، پس از هر آزمون ميزان سختي و آساني سؤالات با توجه به نتايج به‌دست آمده از جامعه آماري نيز بازبيني مي‌گردد. تحليل گزينه‌اي سؤالات و بهينه‌سازي گزينه‌ها نيز فرايندي است كه قبل و بعد از هر آزمون انجام مي‌پذيرد و اين باعث مي‌گردد تا با طراحي و افزودن سؤالات جديد، بر كيفيت و تنوع سؤالات افزوده شود.
پاسخ‌نامه تشريحي پس از هر آزمون، بهترين زمان براي بازبيني آزمون و يافتن ايرادات و آموختن نكات جديد درسي است كه در آن آزمون مورد سؤال قرار گرفته است. از اين‌رو مؤسسه دفترچه‌هاي پاسخ‌نامه تشريحي را كه حاوي پاسخ‌هاي تشريحي كامل سؤالات و نكات آموزشي ارزشمند است، در اختيار هر دانش‌آموز قرار مي‌دهد. پاسخ‌نامه تشريحي، خود دفترچه آموزشي جامعي است كه مطالعه آن پس از هر آزمون به دانش‌آموزان در رفع اشكالات درسي و نيز فراگيري نكات درسي جديد كمك شاياني مي‌كند.
كارنامه‌هاي توصيفي كارنامه‌هاي صادر شده براي هر آزمون حاوي اطلاعات مهم و جامعي است كه امكان ارزيابي عملكرد آموزش را از جنبه‌هاي گوناگون براي اركان مختلف مدرسه ايجاد مي‌كند. اين كارنامه‌ها بصورت مجزا براي دانش‌آموز، معلم و مدير با اطلاعات مورد نياز هر گروه صادر مي‌شود. كليه كارنامه‌هاي صادر شده توسط مؤسسه با توجه به نظرات مديران مدارس در ساليان گذشته و بر مبناي تحليل كارشناسان آموزشي مؤسسه بهينه گرديده است و از پركردن كارنامه‌ها با اطلاعاتي كه ارزش تحليلي ويژه‌اي ندارند، پرهيز مي‌گردد. پرواضح است كه آوردن اطلاعات گوناگون و نمودارهاي مختلف، توسط برنامه‌هاي كامپيوتري مشكلي به حساب نمي‌آيد و چنانچه مديراني با وجود توصيه كارشناسان مؤسسه مايل به دريافت كارنامه‌هايي با حجم اطلاعات و داده‌هاي زياد مي‌باشند، براي اين مراكز به‌صورت خاص كارنامه مورد نياز صادر مي‌شود.
گزارش دانش‌آموز مناسب‌ترين كارنامه براي دانش‌آموز كارنامه‌اي مي‌باشد كه عملكرد فردي او را در آزمون مورد تحليل قرار دهد و داده‌هاي مقايسه‌اي از اين منظر در رتبه دوم اهميت قرار دارند، لذا محور كارنامه دانش‌آموزي صادر شده توسط مؤسسه، داده‌هاي عملكرد فردي دانش‌آموز در آزمون مي‌باشد، تا وي با بررسي اين كارنامه عملكرد آموزشي خود را ارزيابي كرده و بتواند با كمك مربيان و اولياي گرامي درصدد رفع ضعف‌هاي احتمالي خود برآيد. گزارش معلم با توجه به نقش محوري معلم در پيش‌برد تحصيلي دانش‌آموزان، ارائه كارنامه‌هاي مناسب براي معلم جهت ارزيابي عملكرد آموزشي خود از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. از اين رو مؤسسه با تهيه دو كارنامه ويژه داده‌هاي بهينه شده‌اي را جهت بررسي در اختيار معلمان ارجمند قرار مي‌دهد: 1- كارنامه تحليل گزينه در اين كارنامه معلم از عملكرد كلي دانش‌آموزان در پرسش‌هاي درس خود آگاه مي‌گردد. با توجه به اينكه پرسش‌ها مربوط به مبحث درسي مشخصي مي‌باشد، از بررسي نتيجه دانش‌آموزان تحت تعليم خود مي‌تواند ميزان تسلط علمي آنها را در مبحث مورد آزمون بسنجد و در صورت نياز، بر روي مباحثي كه احياناً ضعف عمومي در ميان دانش‌آموزان وجود دارد، برنامه آموزشي مورد نياز را به اجرا گذارد. در اين كارنامه نتيجه تحليل گزينه كل جامعه شركت‌كننده در آزمون نيز درج مي‌گردد تا معلم از وضعيت نسبي دانش‌آموزان خود نيز آگاه گردد. 2- كارنامه عملكرد دانش‌آموز در اين كارنامه عملكرد تك‌تك دانش‌آموزان در درس مربوطه درج مي‌گردد. با استفاده از اين كارنامه امكان شناسايي دانش‌آموزان خاص كه نياز به برنامه‌ريزي ويژه دارند، تسهيل مي‌گردد. كارنامه مديريتي ريز عملكرد دانش‌آموزان براي بررسي توسط مدير يا مشاور مدرسه در قالب دو كارنامه در اختيار مدرسه قرار مي‌گيرد كه با بررسي اين دو كارنامه، مدرسه از وضعيت تحصيلي دانش‌آموزان و همچنين كيفيت آموزش‌هاي ارائه شده توسط معلمين ارجمند آگاه مي‌شود. |
«درس‌نامه‌هاي علامه حلي» با هدف كمك به دانش‌آموزان، توسط دبيران مجرب مؤسسه طراحي و تدوين گشته است. در اين درس‌نامه‌ها كه مطابق با بودجه‌بندي آزمون‌ها تأليف شده است، سعي بر آن است كه از تكرار و نيز پرگويي بيهوده پرهيز گردد و نيز با نگرشي نو و از ديدگاهي ديگر به تشريح مطالب درسي پرداخته شود و به تكميل محتواي كتب درسي كمك كند. نپرداختن به نكات بي‌ارزش از نظر آموزشي، پرهيز از اضافه‌گويي‌هاي غيرضروري كه موجب خستگي و كسالت مي‌گردد، داشتن مسائل در سطوح مختلف (از آسان تا دشوار) و روش تدريس متفاوت نكاتي است كه باعث جلب دانش‌آموزان برای مطالعه این مجموعه می‌گردد.
تبادل
لینک هوشمند
