مشکلات دیکته نویسی  

 دانش آموزان زیادی وجود دارند که در درس دیکته دچار مشکل هستند و به نسبت تعداد غلط هایی که مرتکب می شوند ، نمرات کمتری دریافت می کنند . معمولاً معلمان و والدین برای تقویت دیکته ی آنان به راه های مختلفی از جمله :

1- به کودک پند و اندرز می دهند و از آنان کوشش بیشتری را طلب می کنند.  2- کودک را تحقیر، سرزنش و موءاخذه می کنند. 3- به سرزنش و انتقاد از معلم می پردازند . 4- هر کدام از والدین ، والد یا عضو دیگری از خانواده را مقصّر می شمارند . 5-  میزان تکالیف خانه و مدرسه را که به نوعی به درس دیکته مربوط می شود ، افزایش می دهند.  6- از کودک می خواهند شکل صحیح کلماتی را که در نوشتن آن مرتکب اشتباه شده است ، بارها بنویسد .  7-  از دانش آموزان می خواهند یک جمله بنویسد، که در آن ، شکل صحیح کلمه ای که در دیکته غلط نوشته است ، به کار رود . 8- از وی می خواهند تا واژه ی درست مورد نظر را ، یا فقط حرفی از آن را که قبلاً غلط نوشته شده است ، با رنگ قرمز ، یا مشخص دیگری چند بار بنویسد تا در ذهنش پایدار بماند .

واقعیت این است که انواع اشتباهاتی که کودک مرتکب می شود از یک نوع و یک سنخ نیستند تا بتوان با اتخاذ یک روش همه ی آن اشتباهات را از بین برد و به پیشرفت وی اطمینان یافت .

برای دست یابی به یک روش ساده و امیدوار کننده ، بهتر است ابتدا با اجرای آزمون هوشی ، ازطبیعی بودن هوش کودک اطمینان حاصل نماییم . اگر کودک در سایر درس ها و فعالیت هایش مثل سایر کودکان معمولی باشد ، به اجرای آزمون هوش نیاز نداریم . بعد از اطمینان از عادی بودن هوش دانش آموز باید اشتباهات دیکته های متعدّد دانش آموز را از روی دفتر وی یادداشت کنیم . بعد با توجه به نوع اشتباه راه حل مناسب را اتخاذ کنیم . 

 انواع اشتباهات دیکته نویسی 

انواع اشتباهات را می توان در جدول مقابل مشاهده کرد .( شماره 1 )

  علل نارسا نویسی 

1-  عدم مهارت های پایه ای مانند چرخاندن ، فشاردادن ، گرفتن و امثال آن . 2-  عدم رشد مهارت ها و هماهنگی های حرکتی و حرکت های ظریف ، که برای نوشتن ضروری هستند . 3- عدم هماهنگی چشم و دست . 4-  عدم حرکت مناسب انگشتان .5- عدم توانایی کنترل بازو ، دست و عضلات انگشتان . 6-عدم یادگیری مفاهیم پایه ای مانند : بالا ، پایین ، زیر ، رو . 7- وضعیت قرار گرفتن نامناسب کاغذ و بدن به هنگام نوشتن . 8- فاصله ی نامناسب سر کودک با کاغذ به هنگام نوشتن . 9- استفاده از میز و صندلی و مداد نامناسب .10- در دست گرفتن مداد به صورت نامناسب . 11-عدم توانایی در طراحی فرم صحیح ترسیم هر یک از حروف و کلمات در ذهن . 12- دشواری در حفظ تجارب و تاثیرات دیداری . 13-بی قراری و پر تحرکی . 14- نداشتن انگیزه ی کافی برای خوب نوشتن . 15- تاخیر درتکلم . 16- فقر یا نارسایی آموزش . 17- اشکال در تبدیل و انتقال ادراک حس دیداری به حرکتی . 18- خطا در ادراک دیداری واژه ها 19-  عدم هماهنگی کلی بدن .

راه های برطرف کردن نارسا نویسی 

1- در اختیار قرار دادن روان نویس برای رسم خطوط 2- تهیه وایت برد کوچک برای نقاشی و رسم خط  3- اصلاح وضع نشستن کودک.  4-راست قرار دادن کاغذ و دفتر 5- اصلاح قلم به دست گرفتن و انتخاب نوع مداد (که بهترین و درست ترین روش به دست گرفتن قلم این است که قلم بین دو انگشت شست و نشانه قرار گیرد و انگشت سبابه تکیه گاه قلم گردد.) 6- تقویت عضلات انگشتان به کمک (خمیربازی -  مچاله کردن کاغذ – استفاده از قیچی و بریدن کاغذ ، باز و بسته کردن دکمه ، زیپ ، بند کفش - ورزش انگشتان – رسم خطوط بر روی شن و ماسه – پر کردن شکل نقطه چین – کامل کردن شکل کلمه – نوشتن بین دو خط)  7-  تقویت هماهنگی چشم با دست با روش های (در حلقه انداختن توپ – ماهی گیری – کوبیدن میخ – تیراندازی – چسبانَک و توپ –  پیچاندن نخ دور قرقره – حمل استکان با لیوان آب -  عمود نگه داشتن چوب – بریدن اشکال – تیله بازی – یک قل دو قل - دوختن)

  راه های برطرف کردن وارونه نویسی  

 تعداد کمی از دانش آموزان برخی واژه ها را در دیکته نویسی به شکل وارونه و قرینه می نویسند . ( جدول شماره 1 ) این مشکل در سنین قبل از دبستان و حتی در پایه ی اول ابتدایی نیز رخ می دهد. که امری طبیعی است .اما اگر با گذشت چند ماه باز تکرا ر شود ، می توان برای رفع این مشکل تمام فعالیت هایی را که برای درمان نارسایی مفید است را اجرا کرد . علاوه بر آن می توان فعالیت های زیر را نیز انجام داد .

  1- تن آگاهی . ( اعضای بدنش را نام ببرد .) 2- تقلید کودک از حرکات آدم رباتی .( می توان با استفاده از مقوا و ساخت آدمک نیز این حرکات را از کودک خواست .)  3- معلم می تواند حرکاتی را اجرا کند و از دانش آموز بخواهد آن ها را تکرار کند .  4-می توان آزمون 5 فراستیگ را انجام داد .( کشیدن تصاویر بالای نقطه چین در پایین خط فرضی .)

 حافظه ی دیداری  

بسیاری از دانش آموزان در نوشتن برخی واژه ها که در آن حرفی  به کار رفته که اشکال مختلفی دارد دچار مشکل می شوند . ( مثلاً منظور را  منزور می نویسند ) علت عمده ی این نوع غلط های املایی ضعف حافظه ی دیداری است ، یعنی کودک به خوبی قادر نیست تصویر حرف مورد نظر را در کلمه به خاطر بیاورد . رونویسی کردن این واژه ها می تواند به دانش آموز کمک کند ، اما این کمک لزوما به سایر موارد انتقال نمی یابد . پس بهتر است حافظه ی دیداری کودک را تقویت کنیم . تا نه تنها دیکته ی درست واژه ای را که غلط نوشته است را فراگیرد ، بلکه با خواندن و دیدن هر کلمه جدید ، توانایی به خاطر سپاری آن را داشته باشد . برای تقویت حافظه دیداری باید «خوب دیدن» را تمرین کرد.

راه های تقویت حافظه ی دیداری  

1-  نشان دادن تصاویر و خواستن شرح هریک.  2- نشان دادن تصاویر مرکب و پیچیده و طرح سؤالات جزیی از آنها.   3- نشان دادن وسایل و پنهان کردن یکی از آنها.4- تغییر محل دانش آموزان  و تشخیص جای آنها.  5 - تهیه کارت واژگان کلمات دشوار هم خانواده و مترادف.  6-تشخیص یک نشانه از نشانه های دیگر یا یک کلمه از کلمه های دیگر.  7-  استفاده از پازل.  8 - یافتن تصاویر در هم ریخته .   9- رنگ زدن تصاویر درهم. 10- یافتن حروف درهم.  11-یافتن واژه در متن کتاب یا روزنامه. 12- روی کارت 3 کلمه می نویسیم بعد از نشان دادن به دانش آموز، آن را مخفی می کنیم و دانش آموز بایدکلمات کارت را به ترتیب بیان کند.

  تقویت تمیز دیداری  

 بسیار اتفاق افتاده است که دانش آموزان کلماتی مثل « زود » را« دوز » می نویسند که این مشکل مربوط به تمیز دیداری آن ها است . برای رفع این مشکل باید تمرین هایی برای دانش آموزان تدارک دید که در حیطه ی ادراک های متعدد دیداری قرار گیرد .  

الف ) توانایی در تمیز دیداری      توانایی تشخیص تفاوت بین چند چیز . مثل « ش » از « س »   

راه های تقویت توانایی در تمیز دیداری 

1- آزمون شماره 4 فراستیگ ( تصاویری را رسم کرده و از دانش آموز می خواهیم دور یکی از اشکال که از او می خواهیم دایره بکشد .)  2- آزمون زیر را انجام می دهیم .  

 3- آزمون فوق را برای واژه ها نیز می توان انجام داد .  

ب ) ادرا ک نقش از زمینه  این یک مهارت ادراکی است که به تشخیص یک چیز از زمینه محیطی آن مربوط می شود . وقتی دانش آموز این مهارت را داشته باشد ، می تواند حروف کوچک را در میان این واژه ها به خوبی ادراک نماید . بنابراین بین هر کدام از آن حروف و کل کلمه تمیز قایل شود .

  راه های تقویت ادرا ک نقش از زمینه 

1-اجرای آزمون 4 فراستیگ . ( با طراحی تصاویر مشابه از او می خواهیم تا دور شکل خاصی را که تعیین می کنیم دایره بکشد .)  2- روی کارت حروف الفبا را در جهات مختلف می نویسیم و از آن ها می خواهیم که بدون چرخاندن کارت یکی از حروف را که ما تعیین کرده ایم دورش دایره بکشد . )   3- تصاویر پنهان در بعضی از نقاشی ها را بیابد .  4- روی کارتی حروفی را در هم می نویسیم و از دانش آموزان می خواهیم که حروف مورد نظر را پیدا کند . 5- در یک صفحه از کتاب درسی دور حروف خاصی خط بکشند .  

پ ) اکمال دیداری    این مهارت به توانایی بازشناسی یک چیز ، بدون اینکه کل آن نشان داده شود اطلاق می شود .

 راه های تقویت اکمال دیداری 

1-روی کارت هایی حروف را سایه دار یا ناقص می نویسم و از دانش آموزان می خواهیم آن ها را بازشناسی کنند .  2- اشکال ناقص هندسی را تکمیل کنند .  3- طراحی حیوانات ناقص را کامل کنند .

  هماهنگی دیداری حرکتی    این مهارت به توانایی هماهنگ ساختن دیدار از شیء و حرکت قسمت های مختلف بدن گفته می شود .

  راه های تقویت هماهنگی دیداری حرکتی   :     1- اجرای آزمون 5  فراستیگ       2- کامل کردن تصاویر نقطه چین .      3- کپی کردن تصاویر مختلف توسط دانش آموز .

  ث ) حافظه ی توالی دیداری  این مهارت به توانایی یاد آوری آن چه دیده ایم ، به همان ترتیبی که بوده ، مربوط می شود . دانش آموزانی که از این مهارت به اندازه ی کافی برخوردار نیستند ، در تجسم و ترتیب و توالی حروف دچار مشکل می شوند . به عنوان مثال ، « دارد » را « دادر » می نویسند.

  راه های تقویت حافظه ی توالی دیداری 

  1- سه یا چهار نفر را به دانش آموزا معرفی می کنیم و از او می خواهیم به همان ترتیب آن ها را نشان دهد و نام ببرد .  2- حرکاتی را انجام می دهیم و دانش آموز  آن ها را تکرار می کند .   3- روی کارت حروفی را می نویسیم و از دانش آموز می خواهیم بعد از مخفی کردن کارت ، حروف را از راست به چپ به ترتیب بگوید .   4- تمرین قبلی را با کلمات تکرار می کنیم 5- در حیاط مدرسه تعدادی مربع می کشیم و داخل آن ها تعدادی حروف می نویسیم ، یکی از دانش آموزان به ترتیب از روی مربع ها عبور می کند و دانش آموز مورد نظر حروف هر مربع را می خواند .

 دید واگرا    دانش آموز فقط به یک نقطه یا یک کلمه نگاه می کند ولی کلمات مجاور آن را نیز می بیند.

  دید همگرا   دانش آموز به یک کلمه یا یک شی آنقدر متمرکز می شود که اشیاء اطراف آن را مبهم و غیر واضح می بیند.

  دید دو چشمی  این گونه دانش آموزان به علت چپ چشمی ، یعنی فقدان هماهنگی دو چشم به این جهت که کانون عدسیهای چشم ها با هم تطابق ندارند تصاویر را دوتایی می بینند و در حافظه دیداری آنان تصویر دوتایی ثبت می شود لذا در نوشتن دیکته دچار مشکل می شوند.

  حساسیت شنیداری   برخی از غلط های دیکته مثل ( مسواک – مسباک ) و ( زنبور – رمبور ) به حساسیت شنیداری دانش آموز مربوط می شوند . یعنی کودک در شنیدن صداها حساس نیست .

  راه های تقویت حساسیت شنیداری   

1-تشخیص صداها از یکدیگر (ضبط صداهای مختلف)  2-  دادن املا از صداهایی که دانش آموز بر آنها حساس نیست به عبارتی دیگر یعنی کلماتی را که بچه ها حساسیت دارند را به آنها املا نگوییم.  3-  شنیدن انواع صدا با تن های مختلف (صدای ضبط را بالا و پایین بکنیم)4- پرهیز از شنیدن صداهای بلند5-  تقویت مهارتهایی برای رفع جا انداختن کلمات مثل خواندن – ابتدا متن را برای بچه ها می خوانیم تا گوش آنها آن صداها و کلمات را بشنوند. 6-  چشم دانش آموز را می بندیم و از فردی دیگر می خواهیم تا نام او را بگوید و او تشخیص بدهد که چه کسی او را صدا کرده است.  7-گوش کردن به رادیو با صدای بسیار کم به طوری که به زحمت قابل شنیدن باشد.

پرورش دقت   بسیار برای ما اتفاق افتاده است که دانش آموزانی در نوشتن برخی واژه ها دقت کافی را ندارند و شاید سرکشی را کم گذاشته اند، ویا برعکس جایی که نیاز به سرکش نیست ، سرکش گذاشته اند . البته این مشکل در موارد دیگر نیز وجود دارد و فقط در مورد سرکش اتفاق نمی افتد .دانش آموزی که بی دقت است . معمولاً جز دانش آموزان زرنگ و عالی است بنابراین باید اکثر اوقات به او تذکر داد.

  راه های تقویت دقت 

 1- دو تصویر که اختلاف جزئی دارند را به دانش آموزان نشان می دهیم تا تفاوت های دو تصویر را بگویند .2- روی کارت هایی واژه هایی را به طور ناقص می نویسیم تا دانش آموز آن را کامل کند .3- تمرین قبلی را این بار با نوشتن حروف اضافه برای یک واژه با دانش آموز اجرا می کنیم ، تا حرف اضافی را حذف کند .4- دیکته ی دانش آموزان را به یکدیگر می دهیم تا تصحیح کنند . 5- برای ترمیم نقیصه ی جا انداختن برخی حروف یا نقطه یا کم و زیادی دندانه های حروف یا جابه جا گذاشتن نقطه ها دو شکل مشابه که اختلاف جزئی دارند را به دانش آموز می دهیم ، تا تفاوت ها را بیابد .

 مشکلا ت مربوط به آموزش   برخی از واژه هایی هستند که دانش آموز به علت نبود آموزش کافی و صحیح آن ها را غلط می نویسند . ( تجربها – تجربه ها ) ، ( بنده گان – بندگان ) ، ( دیدنه پدر – دیدن ِ پدر )

 راه های تقویت مشکلا ت مربوط به آموزش       1- استفاده از روش آموزگار اگر مربیان دیگری با کودک کارمی کنند.  2- استفاده معلم از روش های جدید .

 مشکلات مربوط به « ِ- » یا « ه »     بسیاری از دانش آموزان درنوشتن صدای «- ِ » در انتهای کلمه دچارمشکل می شوند یعنی واژه های( دیدنِ – نامِ ) را ( دیدنه – نامه ) می نویسند و برعکس واژه های ( نامه – رفته ) را به صورت ( نامِ – رفتِ ) می نویسند . بسیاری از راه کارها برای رفع این مشکل به کار گرفته شده است ، اما بهترین راه کار این است که برای بچه ها توض&

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: